روانشناس متخصصی است که مدرک تحصیلی پیشرفته ای به نام مدرک دکتری دارد. گرفتن مدرک دکتری برای بیشتر افراد حداقل 5 سال پس از مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه می برد. ما به روانشناسانی که در زمینه کمک به افراد مبتلا به بیماریهای روانی، شخصیتی، خانوادگی، روابط و مسائل روانشناختی مطالعه و تخصص دارند، روانشناس بالینی می گوییم، زیرا آموزش و تربیت آنها معطوف به کمک به افراد دارای این نوع مسائل است.
تفاوت بین روانشناس و روانپزشک چیست؟
تفاوت اصلی بین یک روانپزشک خوب و یک روانشناس این است که روانپزشک پزشکی است که می تواند دارو تجویز کند، در حالی که روانشناس اینطور نیست و وی در عوض ارزیابی و روان درمانی را ارائه میدهد. روانشناسان بر درمان بیماریهای روانی از طریق روان درمانی و تکنیکهای دیگر تمرکز می کنند، در حالی که روانپزشکان بر درمان از طریق داروها تمرکز دارند.
پژوهشها بارها و بارها نشان دادهاند که برای اکثر اختالالت، یک رویکرد درمانی ترکیبی- یعنی روان درمانی و داروها(توسط یه روانپزشک خوب و یک روانشناس)- بهترین کارایی را دارد. بنابراین، به جای اینکه این دو حرفه در رقابت با یکدیگر باشند، در واقع مکمل یکدیگر هستند، چون در بسیاری از موارد، فردی که تحت درمان بیماری روانی(افسردگی و …) قرار میگیرد، هر دوی این متخصصها را می بیند.
9 عادت روانپزشکان بسیار موثر(روانپزشک خوب)
من بعد از دیدن تعداد زیادی روانپزشک در شهر، میتوانم تفاوتها در رفتارهای آنها با بیماران، سبکهای ارتباطی و راهبردهای روانپزشکیشان را درک کنم.
من همچنین می‌دانم چه چیزی باعث میشود که فردی یک روانپزشک خوب، متوسط، و یا روانپزشکی باشد که باید در همان دانشکده پزشکی متوقف می‌شد، بدون اینکه مجوزی برای تجویز داروهای ضد روان‌پریشی و سایر داروهای قوی برای بیماران آسیب‌پذیر به او داده شود. در اینجا چند ویژگی ارائه شده که من در یک روانپزشک به دنبال آنها هستم، خصوصیاتی که آنها را از روانپزشک معمولی متمایز میکند، بیان می کنم.
1. یک دکتر روانپزشک خوب تا حدی فروتنی دارد
هیچ چیز خطرناکتر از روانپزشک ی نیست که فکر می کند راز سلامت روان شما را در اختیار دارد!! کسی که با خودش خیال میکند تمام اطلاعات موجود در زمینه روانپزشکی را در اختیار دارد، یا اینکه فکر نمیکند علم پزشکی طی 10 سال گذشته تغییر کرده است. اگر چه من دوستان روان پزشک زیادی دارم که افراد متواضع و خوبی هستند، اما فکر نمی‌کنم فروتنی ویژگی ای باشد که در دانشکده پزشکی ترغیب شود. بنابراین، وقتی با کسی برخورد میکنم که واقعاً با صدای بلند می‌گوید: «واقعاً نمی‌دونم… باید بررسی کنم.» میفهمم که جواهری به پستم خورده است. چرا؟ چون امکان گفتگو وجود دارد. وقتی یک روانپزشک(خوب) معتقد است که شاید از شخصی که آن طرف اتاق نشسته چیزهایی دستگیرش شود، پس امکان همکاری و مشارکت وجود دارد.
2 .یک روانپزشک خوب(در تهران) عاقلانه تجویز میکند.
یک روانپزشک معمولی به نشانگان یا علائم فرد گوش میدهد، یک ثانیه به سقف نگاه میکند و بعد نسخه ای را برای او مینویسد که دست بر قضا نمونه هایی از همان داروها را در کمد خودش هم دارد. اگر بهترین دوست روان پزشکتان نماینده شرکت دارویی باشد پس حتماً به دردسر خواهید افتاد زیرا او تا حدی توسط همین دوستش متقاعد شده که چه
داروهایی را برای بیمارانش تجویز کند. اما یک روانپزشک خوب(در تهران) بر اساس تحقیقات جدید انجام شده بر روی داروها، دارو تجویز می کند.
3. به همه نکات در هنگام تجویز دارو توجه میکند.
یک روانپزشک خوب ممکن است دستور انجام یک سری کارهای آزمایشگاهی بر روی بیمار را بدهد و بعد در مورد برنامه درمانی تصمیم میگیرد. وی بررسی میکند که آیا عوامل دیگری مانند کمبود ویتامین دی، یا کم کاری تیروئید وجود دارند که در افسردگی بیمار نقش داشته باشند؟ و در مورد همه شکایتها یا علائم ذکر شده توسط بیمار سوال و تحقیق
میکند، حتی اگر این علائم در حیطه روانپزشکی قرار نگیرند. او دست از این سوال برنمیدارد: “دیگه چی میتونه باشه؟“..
4. به سایر پزشکان مراجعه میکند.
یک روانپزشک خوب نه تنها در شناسایی علائم بیماری های روانی(مانند اضطراب و افسردگی و ..) مهارت خوبی دارد، بلکه به خوبی میداند که کدام پزشکان در سایر زمینه های تخصصی مهارت بالایی دارند تا بتواند با اطمینان بیمار خود را به آنها ارجاع دهد. او تحقیقات بسیار زیادی در مورد روان درمانی انجام داده، در حالیکه فهرستی از درمانگران عالی حیطه ازدواج و خانواده، درمانگران فردی، شناختی- رفتاری، درمانگران کودکان و گروه درمانی برای خودش تهیه کرده است.
5. کلی نگر فکر میکند.
به عنوان بخشی از روند ارزیابی، یک روانپزشک خوب از بیمارانش در مورد الگوهای خواب، رژیم غذایی، ورزش و عوامل استرس زای زندگیشان سوال میکند. او در مورد روابط مهم مراجعین و حمایت هایی که فرد دارد نیز، تحقیق و سوال میکند. بخشی از جلسه درمانی شامل روشهای غیر دارویی تسکین و کاهش افسردگی و اضطراب است، مانند یوگا، نوردرمانی یا مشاوره. یک روانپزشک خوب از نقاط قوت مهم هر بیمار آگاه است و برنامه بهبودی را بر اساس آن نقاط قوت پیشنهاد خواهد کرد.
6. با پزشکان دیگر مشورت میکند.
دکترهای متخصص از هر تخصصی که باشند با همکارانی در ارتباطند که با آنها تبادل نظر دارند. یک روانپزشک خوب نیز به طور مرتب با دیگرانی که در این صنعت فعالیت دارند در مورد اینکه چه چیزهایی خوب جواب میدهند و چه چیزهایی نه مشورت میکند. او در خصوص موارد سخت، نظر دو، سه، یا چهار نفر متخصص دیگر را نیز جویا میشود، یا به سمت مجموعه های از تحقیقات میرود که شاید بتوانند مشکلی که وی در کارش با آن مواجه شده را برایش شفاف سازی کنند. در حالت ایده ال، یک روانپزشک خوب (در تهران) با یک موسسه آموزشی در ارتباط است و میتواند از پزوهشهای نوظهور و جدید و همچنین دانش و تجربه زیادی که در آنجا موجود است بهره مند شود.
7. قابل دسترسی است.
شاید من زیادی لوس هستم اما به نظرم یک روانپزشک خوب باید بتواند پاسخگوی مشکلات شما در زمینه عوارض داروها باشد..به این معنی که در صورتی که شما دارویی را تازه شروع کرده باشید، دوزش را بالا برده باشید و یا قطع کرده باشید، ممکن است دچار عوارضی بشوید که در این صورت باید بتوانید با روانپزشکتان در این مورد صحبت کنید، یک روانپزشک خوب در تهران در این زمینه قابل دسترس و پاسخگو می باشد.
8. یک روانپزشک خوب از سوابق داروهایی که در گذشته به بیمار داده است به خوبی اطلاع دارد.
یکی از افرادی که به روانپزشک مراجعه کرده بود در این زمینه می گوید: من در گذشته با روانپزشکانی کار کرده ام که در طول ویزیتم هیچ چیزی را یادداشت نمیکردند. دفعه بعدی که پیششان میرفتم از من می خواستند که دوباره برایشان تعریف کنم که جلسه قبلی تا کجا پیش رفتیم،( یعنی من مرور کنم که در حال مصرف چه داروهایی هستم و مقدار هرکدامشان چقدر است)،
تصور کنید که اگر من آنقدر آدم افسرده ای باشم که حتی یادم نماند ماشینم را کجا پارک کرده ام(که برای من یک چیز خیلی عادی است)، آن وقت به نظرتان من تاریخچه و شرح حالی از داروها و علابمی که در گذشته داشته ام را خوب یادم هست؟ “نکته بردار خوب بودن!!” یکی از ویژگیهای بسیار مهمی است که هر روانپزشک کارآمدی باید داشته باشد.
9. یک روانپزشک خوب امید میدهد.
روانپزشکان خوب به مراجع هایشان امید می دهند. این کار، از همه چیز گذشته، مهمترین وظیفه آنهاست، چون یک مراجع فقط از اینکه نسخه را بردارد و داروهایش را از داروخانه تحویل بگیرد یا وقت بعدی اش را با روانپزکش پیگیری کند، انگیزه ای برای درمان و خوب شدن پیدا نمی کند. یک روانپزشک خوب وعده های غیرواقع بینانه به بیمار نمی دهند. مثلا: “تا ماه بعد خوب میشی”، بلکه بر پیشرفت مداوم و سفت و سخت بیمار تاکید کرده و به عنوان یک مشوق در کنار بیمار می ماند.
روانپزشک خوب چه ویژگی هایی دارد؟ قبل از تعریف ویژگی های یک روانپزشک خوب به اختصار تفاوت بین روانشناس و روانپزشک را به اختصار توضیح می دهیم:
تفاوت بین روانشناس و روانپزشک خوب چیست؟
همان طور که می دانید در صورت نیاز به دارو درمانی برای اختلال هایی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس، فوبی های مختلف، اختلال‌های خواب، دو قطبی و …. باید به روانپزشک مراجعه شود. اما دکتر یک روانشناس برای رفع مشکلات اضطرابی، افسردگی و وسواس، فوبی های مختلف، اختلال در خواب، زوج درمانی و … از رویکردهای روان درمانی مختلف مانند روانکاوی، درمان شناختی، گشتالت درمانی و … استفاده می کند.
احتمالا این مطلب نیز برای شما جالب است: روانشناس خوب
ویژگی های یک روانپزشک خوب:
حال می‌خواهیم ویژگی های یک روانپزشک خوب را توضیح دهیم، ابتدای امر مهم است که روانپزشکی که به آن مراجعه می کنید به دقت توضیحات شما را گوش دهد. زیرا بدون داشتن اطلاعات کافی به هیچ عنوان تشخیص درست و ثانویه به آن تجویز داروی درست و دقیق صورت نمی گیرد. پس می توان گفت اولین ویژگی یک روانپزشک خوب این است که با حوصله و دقت کافی به توضیحات شما در مورد مشکلات تان گوش دهد.
دومین موردی که مهم است این است که به روز باشد، زیرا هر روزه تحقیقات مختلف و گسترده ای بر روی داروهایی که جدید تولید شده‌اند و همچنین داروهای موجود در بازار صورت میگیرد. در نتیجه مهم است که یک روانپزشک از تحقیقات جدید با اطلاع باشد تا بر اساس آن ها دارویی که در حال حاضر موثرترین و کم عوارض ترین دارو در مورد اختلال خاصی را هستند تجوید بنماید. زیرا هر روزه داروهایی با عوارض کمتر تولید و داروهایی که ثابت شده عوارض زیادی دارند توصیه می شود که کمتر تجویز شوند(مگر به علت خاصی).
نکته مهم دیگر این است که برای بیشتر اختلالات روانی مانند افسردگی، وسواس، اضطراب و … در کنار دارودرمانی، روان‌درمانی نیز باید صورت گیرد. یک دکتر روانپزشک خوب کسی است که در صورتی که روان درمانی را برای فرد لازم بداند حتماً به وی توصیه کند که در کنار دارودرمانی و روان‌درمانی، جزء اصلی درمان وی باید باشد، زیرا در واقع برای اختلال هایی مانند افسردگی، اضطراب و … بهترین درمان ترکیب روان درمانی با دارو درمانی است.
سوالات روانشناسی خود را در منوی بالای صفحه (قسمت روانشناس خوب) می توانید مطرح کنید..
