آیا تا به حال در مورد ویژگیهای یک روانشناس خوب اندیشیدهاید؟ در بسیاری از موارد افراد از مراجعه به روانشناسان احساس رضایت نمیکنند و در واقع نتیجه دمانی دلخواه را به دست نمیآورند. این مسئله بیش از اینکه به علم روانشناسی مربوط باشد تا حد زیادی به روانشناسی که شما انتخاب میکنید بستگی دارد. متأسفانه امروزه افراد زیادی خدمات روانشناسی و مشاوره را ارائه میدهند بدون اینکه از صلاحیت و مهارت کافی برخوردار باشند. در نتیجه لازم است قبل از مراجعه به یک درمانگر ابتدا با ملاکها و ویژگیهای یک روانشناس خوب آشنا باشید و در همین راستا به افراد متخصصی مراجعه کنید تا احتمال بهبودی و گرفتن نتایج درمانی نیز برایتان افزایش یابد. اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتری در این باره هستید تا انتها با ما همراه باشید.
ویژگیهای روانشناس خوب
بسیاری از افراد قبل اینکه به مراکز مشاوره و رواندرمانی مراجعه کنند در تلاشند که بین روانشناسان گزینه بهتر و کارآمدتری را برگزینند و با اطمینان خاطر بیشتری جلسات رواندرمانی را آغاز نمایند. ما در ادامه با معرفی ملاکها و معیارهای یک روانشناس خوب به شما در این زمینه کمک خواهیم کرد.
1- برخورداری از تخصص مرتبط
متأسفانه امروزه برخی افراد سودجو با عنوان روانشناس یا مشاور اقدام به برگزاری جلسات درمانی میکنند و به این ترتیب به مراجعان آسیب میرسانند. برای اینکه از این مسئله مصون بمانید لازم است که قبل از مراجعه در مورد نوع تخصص و مدرک روانشناسی که میخواهید به او مراجعه کنید اطلاعات کافی کسب نمایید. افراد برای اینکه بتوانند خدمات روانشناسی ارائه کنند لازم است که در یکی از رشتههای روانشناسی بالینی، روانشناسی کودکان استثنایی، روانشناسی بالینی کودک یا روانشناسی شخصیت از حداقل مدرک کارشناسی ارشد برخوردار باشند.
همچنین افرادی که دارای مدرک مشاوره هستند تنها میتوانند در زمینه مشاوره تحصیلی، شغلی، خانوادگی و مسائلی از این دست به شما راهنماییهای لازم را ارائه کنند و درمانگر مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، اعتیاد و اختلالات رشدی نیستند. همچنین در صورت بروز یک مشکل بالینی لازم است که حتماً به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید.
2- آموزش دیدن به صورت حرفهای از ویژگیهای روانشناس خوب
اکثر روانشناسان پس از گذراندن دوران تحصیل خود به طور آکادمیک، به طور جداگانه کارگاهها و دورههای آموزشی تخصصی مختلفی را پشت سر میگذارند. در این دورهها روانشناسان به طور جدیتر و حرفهایتر درمانهای روز دنیا نظیر درمان شناختی-رفتاری، درمان روان پویشی و طرحواره درمانی را میآموزند. دورههای تخصصی تا حد زیادی میتواند سطح علمی درمانگران را ارتقا ببخشد و به مهارتهای عملی آنها کمک کند.
3- کار کردن در مراکز معتبر
یک روانشناس حرفهای حتماً اصول حرفهای درمان را میشناسد و از قوانین مرتبط با فعالیت حوزه روانشناسی آشنا است. در کشور ما تنها مراکزی به طور قانونی و رسمی میتوانند به فعالیت روانشناسی بپردازند که از سازمان نظام روانشناسی یا سازمان بهزیستی مجوز فعالیت کسب کرده باشند. در نتیجه قبل از مراجعه به یک روانشناس علاوه بر کسب اطلاعات در مورد مدرک، سطح علمی و سابقه کاری او در مورد مجوز مرکزی که به آن مراجعه میکنید نیز اطمینان حاصل نمایید.
4- اخلاق مداری و رعایت چارچوبها از ویژگیهای روانشناس خوب
متأسفانه بسیاری از افراد سودجو در قالب رابطه درمانی اخلاقیات را زیر پا میگذارند و روابط غیر حرفهای با مراجعان خود برقرار میکنند. از جمله مهمترین اصول اخلاقی که روانشناسان باید به آن پایبند باشند این است که نباید رابطه عاطفی و خارج از چارچوب درمانی با مراجعان خود برقرار کنند. علاوه بر این آنها باید بتوانند امانتدار مراجعین خود باشند و حق ندارند بدون موافقت درمانجو اطلاعات جلسات خود را با شخص دیگری در میان بگذارند.
تنها زمانی درمانگر میتواند از این قانون تخطی کند که احتمال آسیب به خود یا شخص دیگری در میان باشد. برای مثال در مواردی نظیر مواجه شدن با افکار خودکشی یا دیگرکشی روانشناس از افراد دیگری در این زمینه کمک میگیرد و اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار میدهد.
5- تصمیم نگرفتن به جای مراجع
بسیاری از افراد هنگام مراجعه به روانشناس توقع دارند که او در مقابل مشکلاتی که مطرح میکنند نوعی راه حل خاص را پیش پایشان بگذارد. در حالی که یک روانشناس حرفهای میداند که هرگز نباید چنین کاری انجام دهد. برای مثال اگر شما در مورد ادامه رابطه با همسر خود دچار شک و تردید شدهاید روانشناس نباید مستقیماً به شما بگوید طلاق بگیرید یا اینکه به زندگی ادامه دهید.
او نقش آینهای را دارد که به بازنمایی زندگی شما و صفات درونیتان کمک میکند. شما با بازخوردهایی که از درمانگر خود دریافت میکنید در نهایت خودتان به این نتیجه میرسید که میخواهید با زندگیتان چه کار کنید. در واقع مسئولیت نهایی تمامی تصمیمهای زندگی به عهده خود شماست و درمانگر وظیفه دارد تا بتواند همچون چراغ راهی مسیر پیش رو را برای شما تسهیل نماید.
6- پرهیز از قضاوت از جمله ویژگیهای روانشناس خوب
یک روانشناس خوب کاملاً میداند که قرار نیست همانند والدین با شما رفتار کند و خوب و بد گفتههایتان را به شما گوشزد کند. در واقع یک روانشناس حرفهای در طول جلسات همواره تلاش مینماید تا از قضاوت کردن خودداری کند. البته لازم است بدانید که این امر به معنای این نیست که روانشناس قرار است همه کارهای شما را تأیید نماید. در واقع منظور از عدم قضاوت این است که درمانگر از پذیرش کافی برای شنیدن تمامی حرفهای مراجع برخوردار باشد و از انجام رفتارهایی نظیر سرزنش، تمسخر، تحقیر یا طرد به خاطر رخ دادن چیزی که مورد پسند او نیست بپرهیزد.
7- عمل کردن متناسب با بافت فرهنگی مراجع
روانشناسان متخصصانی با یک دانش مکانیکی نیستند. در واقع آنها باید از انعطافپذیری ذهنی کافی برخوردار باشند تا بتوانند بافت فرهنگی و مذهبی مؤثر در بروز مشکلات را در نظر بگیرند. روانشناسی که برای همه افراد با زمینههای فرهنگی، قومی و مذهبی متفاوت یک نسخه یکسان را تجویز میکند و نمیتواند شخصیت منحصر به فرد هر کس را در فرایند درمان خود لحاظ کند نمیتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.