تعادل بین کار و زندگی (WLB) پدیده ای نوظهور است که ناشی از نگرانی کارمندان در مورد خواسته های مورد انتظار کارشان می باشد. افزایش محسوس این خواسته ها را می توان در سه عامل جستجو کرد:
- تغییر در محیط کار
- تغییرات در زندگی
- تغییر در نگرش های فردی
در دهه 1970 میلادی مفهوم تعادل بین کار و زندگی یا WLB در ابتدا به عنوان یکی از توازن بین کار و خانواده مطرح شد. این امر تا حدی به دلیل نگرانی پیرامون پیوستن زنان به نیروی کار بود. نیروی کار در درجه اول مردان بود در حالی که زنان اغلب به طور غیر رسمی استخدام می شدند. با این حال هنگامی که زنان می توانستند به کار رسمی بپردازند نتیجه این شد که آن ها مجبور بودند هم مسئولیت های شغلی و هم زندگی خانوادگی خود را انجام دهند.
با این حال مفهوم تعادل بین کار و زندگی (WLB) فقط بر زنان تأثیر نمی گذارد. مثلا:
- مردان نیز در تربیت کودک نقش اساسی دارند.
- مردان همیشه نان آور اصلی در زوجین دگرجنسگرا نیستند.
- زوج های همجنسگرا نیز مجبورند مسئولیت های شغلی و خانوادگی خود را با یکدیگر تغییر دهند.
- علاوه بر این زوج هایی که بچه ندارند و افرادی که با هم رابطه ندارند نباید از مسائل پیرامون WLB مستثنی شوند.
بنابراین فشارهای اجتماعی برای فرصت ها و شرایط برابر کار همراه با تغییر کلی در صنایع و نگرش نسبت به نقش های جنسیتی منجر به توجه بیشتر به تعادل بین کار و زندگی (WLB) شد.
به همین دلیل است که مفهوم از تعادل زندگی کار و خانواده به تعادل کار و زندگی تغییر یافت زیرا زندگی شخصی ما فقط به نیازهای خانوادگی محدود نمی شود.
سایر تغییرات در محیط کار باعث نگرانی در مورد WLB شده است. مثلا:
- پیشرفت های فنی فشار کاری را افزایش داده است.
- ضرب الاجل به طور فزاینده ای تنگ شده است.
- زمان پاسخ مورد انتظار برای ارتباط کوتاه تر شده است.
- انتظارات از خدمات عالی مشتری بیشتر شده است.
این تغییر تقاضاهای کاری منجر به تغییرات اجتناب ناپذیر در زندگی شخصی می شود. به عنوان مثال کار اضافی و تعطیلات آخر هفته منجر به زمان کمتری برای صرف زندگی شخصی می شود.
تعادل بین کار و زندگی همچنین با تغییر در نگرش ها و ارزش های فردی هدایت شده است. یک نمونه از این دست چگونگی تغییر نگرش جامعه نسبت به کار و زندگی از نسلی به نسل دیگر است. به طور مشخص احتمال ماندن در یک شرکت از دهه 1990 کاهش یافته است در نتیجه برخی از کارگران ممکن است کار را جنبه ای جداگانه و پویا از زندگی بدانند که نیازی به تعهد مطلق ندارد.
انواع تعاریف تعادل بین کار و زندگی (WLB)
در ادبیات تعریفی منسجم و توافق شده از تعادل کار و زندگی وجود ندارد با این حال درک مشترک این است که (حداقل) دو حیطه در زندگی وجود دارد: کار و شخصی. هر دو حوزه نیاز به توجه و سرمایه گذاری دارند اما به فداکاری یکدیگر نیستند.
افراد در زندگی خود نقش های مختلفی را بازی می کنند از جمله نقش کاری و زندگی شخصی و خواسته های یک نقش می تواند به خواسته های دیگری منتقل شود.
افراد باید بتوانند زمان و انرژی مساوی را برای همه نقش ها اختصاص دهند.
افراد باید از عملکرد خود در حوزه های مختلف زندگی احساس رضایت داشته و در این حوزه ها عملکرد بهینه داشته باشند. عملکرد آن ها در سراسر حوزه های زندگی نباید تضاد داشته باشد.
نقش هایی که افراد در زندگی خود ایفا می کنند و اهمیتی که برای این نقش ها قائل هستند تغییر می کند. بنابراین رضایت از WLB بستگی به این دارد که افراد اکنون چه نقشی را اولویت بندی کرده اند و آیا انتظارات آن ها برآورده می شود.
WLB زمانی حاصل می شود که تعارض کمی بین کار و نقش های شخصی افراد وجود داشته باشد.
WLB به عنوان درجه ای از خودمختاری در نظر گرفته می شود که افراد نسبت به تقاضاهای مختلف نقش و توانایی آن ها در پاسخگویی به این خواسته ها را دارند.
اگر نیاز به یک مشاور و روانشناس در این زمینه دارید می توانید به بهترین روانشناس تهران (دکتر شهرزاد رشن) مراجعه نمایید.